Typisch Zweeds: Fika

Ieder land heeft zo zijn eigen gebruiken die min of meer heilig zijn. In Zweden is zo'n gebruik de “Fikastund”, een moeilijk te vertalen begrip, maar je zou het “koffieuurtje” kunnen noemen. Maar het is niet alleen koffie, maar er wordt ook bijna altijd iets bij gegeten en dat is vaak iets zoets.

En het maakt niet uit of je nu op een kantoor zit of handwerksman bent. Zelfs de OS-medaillewinnares Charlotte Kalla riep na het bereiken van de finish van de ski-estafette: “En nu krijgen we ook lekker koffie!”.

Zweden zijn werkelijk bezeten van “fika”. Iedere mogelijkheid wordt aangegrepen: Tijdens het winkelen in de stad, tijdens de pauze in een cursus, een uitstapje in het bos of tijdens een korte pauze bij het schoonmaken of gewoon thuis als je er zin in hebt.. Er is een “fika” voor ieder vrij moment. Maar ook op het werk wordt er vlijtig “gefikad”. Een onderzoek heeft uitgewezen, dat er per jaar 10 werkdagen “achter de koffiekoppen” wordt gezeten.

Is een “fika” nu effectief of verloren tijd? Er is een onderzoek naar uitgevoerd en dat heeft uitgewezen, dat een fikapauze de Zweden maakt tot creatieve probleemoplossers. Maar hier moet wel bij opgemerkt worden, dat het een Zweeds onderzoek is ☺.

Duidelijk is in ieder geval, dat Zweden uniek is in dit gebruik. In andere landen zoals bijv. Nederland en Duitsland neem je een kop koffie tijdens het werk en gaat gewoon door. Er wordt in ieder geval niet zoveel (gezamenlijke) tijd aan besteed.

Hoe komt het dan dat een “fikastund” zo vanzelfsprekend is? Wellicht, doordat het arbeidsmilieu hier heel informeel en zonder hiërarchieën is. Het is vanzelfsprekend om 2 maal per dag bij elkaar te komen en koffie (met wat erbij) te drinken. Hierbij komt ook de sterke positie van koffie in Zweden. Alleen in Finland wordt nog meer koffie gedronken.

Koffieverbruik in de wereld

Maar je hoeft niet beslist koffie te drinken, je hebt ook fika wanneer je thee, sap of frisdrank neemt. Ook fruit etc. is mogelijk. (Bij veel bedrijven is er ook gratis fruit voor de werknemers).

Zo tussen 09:00 en 10:00 uur en 15:00 uur is het vaak moeilijk om mensen te bereiken, want dat zijn de meest voorkomende fikatijden. Op het werk hebben mannen vaker fika dan vrouwen, maar bij vrouwen duurt de fika langer. Er zijn ook regionale verschillen: hoe noordelijker hoe vaker men fika heeft. De fika op het werk fungeert als een sociaal “bindmiddel”. Maar vrijwillig deelnemen is het eigenlijk niet, er wordt feitelijk verwacht dat je er aan deelneemt. Dit is voor buitenlanders vaak moeilijk te begrijpen en wordt soms als ongewenst ervaren.

Maar voor Zweden is de fika een begrip en is niet weg te denken uit de samenleving.

Tot zover mijn tekstbijdrage voor deze week, Truus gaat hierna verder.

Hej då,

Jaap

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

 

Dat wij al behoorlijk ”verzweedsen” bleek deze week. Twee dagen achter elkaar hadden wij Zweedse koffievisite. Met hen hadden we dus 2x een orginele ”Fikastund” met alles erop en eraan. Dat betekent een mooi gedekte tafel met mooi serviesgoed. En bakken moet je voor deze gelegenheden ook. En dat werd een heerlijke lingoncake (lingon= vossenbessen) en een opgerolde chocoladecake, gevuld met bosvruchten en vruchtenkwark. De laatste komt uit een van de kookboeken van Weight Watchers, dus zo gevaarlijk kan het niet zijn ha ha! Foto's kunnen we niet laten zien, want alles is op :-)

Wel kan ik het recept geven (+ de foto uit het kookboek).

Je hebt nodig:

2 grote eieren

1 dl suiker

1 ¼ dl bloem

2 royale theelepels cacao

2 dl vruchtenkwark

en 200 gram (diepgevroren) vruchten (bosvruchten of bijv. Frambozen)

Verwarm de oven op 200 graden (hete lucht oven op 175)

Klop de eieren met de suiker schuimig. Voeg de gezeefde bloem en cacao toe en schep dit luchtig door tot een egaal beslag.

Leg op een bakplaat vetvrij papier en strijk het beslag hierop uit 25x30 cm

Bak de cake in 8 tot 10 minuten tot het een mooie kleur heeft. Laat afkoelen. Bestrijk dan met de kwark en bestrooi het dan met de (diepgevroren) vruchten. Rol de cake op terwijl je het papier voorzichtig verwijderd. Voor het serveren bestrijken met gezeefde poedersuiker.

Eet smakelijk!

Na zo'n fika gingen we zaterdag, met een gevulde maag en ons bezoek, naar een concert in de kerk van Övre Ullerud (een prachtige en oude kerk). Daar werd een concert, getiteld ”Toner från Medelhavet” of "Klanken van de Middelandse Zee", gegeven door een bekende Zweedse violist Anders Lagerqvist, die hier in Värmland is geboren en de zeer talentvolle jonge pianiste Natalia Kremska van Poolse afkomst, die hier sinds enkele jaren woont. Zij vertolkten op grandioze wijze muziek van een Italiaanse, een Franse en een Spaanse componist. Erg mooi!

Ook heb ik deze week erg genoten van een paar creatieve uurtjes bij Rita. Samen hebben we heerlijk getekend. Ik heb deze pinguïn getekend met potlood en kleurpotloden. Misschien dat ik er wel een serie van maak. Met verschillende standjes :-)

De stand van zaken met het weer nog even op de valreep: Nog steeds grauw, maar erg zacht! De eerste merels weer in de tuin gesignaleerd, dus het voorjaar is echt in aantocht! Dinsdag was het prachtig zonnig weer en hebben we een klein uur in de zon gelegen (zonder jas) om onze bruine teint te onderhouden :-D

Ik hoop dat je veel plezier hebt beleefd aan deze combi-blog en graag tot de volgende week!

Groetjes,

Truus